23 Kasım 2021 Salı

FYODOR MİHAYLOVİC DOSTOYEVSKİ "KUMARBAZ"

 

#Dostoyevski 📚 #FyodorDostoyevski 

#Kumarbaz 🎲

Kumarbaz, Rus yazar Dostoyevski'nin 1867 yılında yayımlanan eserdir.

Dostoyevski'nin yayıneviyle yaptığı sözleşme nedeniyle kitabın yazımını 25 günde bitirmesi gerekir. Dostoyevski, kendisine yardımcı olacak bir sekreter tutarak bu süre zarfında romanı bitirmeyi başarır. 

Kumarbaz, yazarın kendi yaşamından esinlenerek tutkularını, anılarını ve aşklarını anlatan otobiyografik tarzda yazılmış bir romandır. 

Kendi yaşamından izlerle eserlerini biçimlendiren Dostoyevski, yaşadığı dönemin sosyal ve ekonomik yapısına da ayna tutmaktadır. 

Kitabın anlatımı romandaki bir kahraman tarafından yapılmaktadır. Roman kahramanlarından Aleksey İvanoviç, hem kitabın anlatıcısı hem de olayların baş kahramanıdır. Aleskey İvanoviç bütün umudunu kumardan kazanacağı paralara bağlayan genç bir öğretmendir. 

Roman, dramatik bir aşkın arka planında kumar alışkanlığını daha da ötesi hastalıklı kumar tutkusunu anlatır. Olaylar Rusya’da değil Almanya’nın küçük bir şehrinde geçmekte ve baş karakterler Rus olsada diğer ana karakterler Fransız ve İngilizdir.

Kitabın içerisinde diğer milletlere karşı birçok genellemeler de yapılmaktadır.

Kumar müptelası genç bir adamın iç hesaplaşmalarının tahlil edildiği romanda, kumar oynamanın yararları ve zararlarından ziyade bu dünyada ruhunu kaybetmiş bir insanın genel durumu betimlenir. 

Kurmar masalarındaki hırsı, tutkuyu, beklentileri, kurulan hayelleri, yitirirlen umutları hangi ulus ve tabakadan olursa olunsun aynı esaretin evrenselliği aktarılır.

Eser aynı zamanda kumarbazların ruh hallerini ve dünyalarını tanımak isteyenler için psikolojik bir kaynak niteliği de taşır.

Dostoyevski, aşırı hırsın insan üzerindeki olumsuz etkisini ve insana neler kaybettirebileceğini vurgularken insanın, esiri olduğu saplantıları yüzünden bile bile düşebileceği bayağılığı da gözler önüne serer.



#Kumarbaz 🎬 #Dostoyevski  📚

Dostoyevski’nin yazdığı "Kumarbaz" adlı romanından uyarlanan ilk film yönetmenliğini Rupert Wyatt’ın yönettiği 1974 yapımı Mark Wahlberg, John Goodman, Brie Larson gibi oyuncuların başrollerini paylaştığı filmdir. Dostoyevski’nin yazdığı aynı adlı romanından uyarlanan ve yazarın bu romanı yazma sürecinden de söz eden İkinci uyarlama 1997 tarihlidir. Bu filmin yönetmenliğini Karoly Makk yapmış filmin başrollerini de Michael Gambon, Polly Walker, Dominic West gibi oyuncular üstlenmiştir. 



ALTINI ÇİZDİĞİM SATIRLAR 📝

* Şimdi ben neyim? Koca bir hiç! Yarın ne olabilirim? Küllerimden doğupher şeye yeniden başlayabilirim! Tamamen mahvolup bitmeden içimdeki insana ulaşabilirim!

* Son günlerde dikkat ediyorum da, davranış ve düşüncelerimi ahlaki ölçüler içinde değerlendirme eğilimindeyim ve bundan korkunç derecede rahatsızlık duyuyorum.

* Herkesi ve her şeyi bırakıp çekip gidebilseydim; ne büyük zevkle yapardım bunu!

* Bugün komik, çirkin, saçma bir gündü.

* İnsan her durumda saygınlığını bilmeli. Eğer kavga etmesi gerekiyorsa, kavga insanı yüceltmeli, alçaltmamalı.

* Burada her aile babanın kölesi olmuş. Hepsi de köpek gibi çalışıyorlar, Yahudiler gibi de para biriktiriyorlar.

* Evet! Yaşamımda bir kez olsun sabırlı ve tedbirli davranabilirsem her şey düzelecek! İşte hepsi bu! Sadece bir kez olsun sabırlı davranabilirsem, bir saat içinde bütün kaderimi değiştirebilirim! Bütün iş güçlü karakterde olmakta bitiyor.

* Emeğin ne demek olduğunu anlamayan ilk insan siz değilsiniz.

*  Yaşamımda köklü ve kesin bir değişiklik olacaktı. Böyle olması gerekiyordu ve olacaktı.

* Batılı uygar insanın tüm erdem ve üstünlükleri tarih boyunca sermaye biriktirmek üzerine olmuştur. Oysa Ruslar sermaye edinme yeteneklerinden mahrum olmalarının yanı sıra, ellerindeki parayı da boşa harcarlar. Ama yine de, biz Rusların da paraya ihtiyacı vardır. Bu nedenle de çalışmadan, kolayca insanı iki saat içinde zengin edecek oyunlara düşkünüzdür, bu fikir bizi baştan çıkartır; kendimizi hiç yormadan anlamsızca oynadığımız için de elimizdekileri kaybederiz.

* Bir Fransız, mükemmeliyete ulaşmış bir tarz demektir.

* Biz henüz ayılar gibi orman hayatı yaşamaya devam ederken, Fransız'ın yani bir Paris'linin ulusal tarzı, zarif bir yapıya dönüşmeye başlamıştı. Devrim soylu sınıfın vârisi olmuştu. Artık en sıradan Fransız bozuntusu bile kendi ruhunun ve kalbinin etkisi olmadan, davranışları, hal ve tavırlarıyla bile Kibar ve zarif görünmeyi becerebilir. Bütün bu özellikler miras yoluyla geçmiştir. Ne denli sığ, nedenli aşağılık da olsalar, bu böyledir.


📌 Kronolojik Sırayla Dostoyevski Okuma Rehberi 📖 * İnsancıklar (1846) (İletişim Yayınlayları) * Öteki (1846) (Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları) * Ev Sahibesi (1847) ( İş Kültür yayınları) * Beyaz Geceler (1848) (Can Yayınları) * Stepançikovo Köyü (1859) (İş Kültür Yayınları) * Ezilenler (1861) (İş Kültür Yayınları) * Ölüler Evinden Anılar (1862) ( İş Kültür Yayınları) * Yeraltından Notlar (1864) (İş Kültür Yayınları) * Suç ve Ceza (1866) (Can Yayınları) * Kumarbaz (1867) (İş Kültür Yayınları) * Budala (1869) (İş Kültür Yayınları) * Ecinniler (1872) (İş Kültür Yayınları) * Bir Yazarın Günlüğü (1873) (YKY) * Delikanlı (1875) (İletişim Yayınları) * Karamazov Kardeşler (1881) (İş Bankası Kültür Yayınları) 📌 Henri Troyat "Dostoyevski Biyografisi" (İletişim Yayınlayları)